با توجه به معناشناسی اجرای فرآیند کسب و کار، تاکنون دریافتید که فقط جریان داده می تواند تصمیم بگیرد که یک فعالیت می تواند اجرا می شود یا خیر و در چه زمانی می تواند فعال شود. وقتی یک رویداد آغازین فرآیند رخ می دهد سپس فلش خروجی جریان توالی آن فعال می شود که پس از آن فعالیت بعدی اجرا می شود. در معناشناسی اجرای داده پس از این که اولین فعالیت به پایان رسید، فعالیت بعدی در جریان توالی می تواند فعال شود اما داده نیز در اجرای فرآیند کسب و کار تاثیر می گذارد. در معناشناسی اجرای داده یک فعالیت وقتی فعال می شود که داده ایی که توسط فعالیت خوانده شود، در دسترس و در حالت مورد نیاز باشد. پس در معناشناسی اجرای داده یک شرط، باید محقق شود تا یک فعالیت فعال گردد. در شکل زیر اولین فعالیت بررسی سفارش (Check order) می باشد که داده سفارش را در حالت بررسی شده ایجاد می کند. دو ویژگی باید محقق شود تا فعالیت دوم یعنی قبول سفارش فعال شود، فعالیت اول ابتدا باید جریان توالی را فعال کند و دومین ویژگی، خواندن داده می باشد اما ممکن است پس از اجرای فعالیت اول، چندین فعالیت دیگر نیز وجود دارد. پس فقط کافی نیست که سفارش در وضعیت بررسی شده قرار گیرد بلکه جریان توالی نیز باید اجرا شود. در صورت همزمانی نیز موقعیتی در نظر گرفت که قبول سفارش از نقطه نظر جریان توالی فعال شده است اما هنوز منتظر حضور داده می ماند. این مقاله در مورد معناشناسی اجرای داده می باشد.
معناشناسی اجرای داده در مجموعه ورودی ها :
در معناشناسی اجرای داده لازم است بدانید که یک فعالیت می تواند چندین فلش ورودی داده های مختلف داشته باشد که به این وضعیت در معناشناسی اجرای داده مجموعه های ورودی یا input sets گفته می شود که مجموعه داده های ورودی مورد استفاده قرار می گیرند تا فعال سازی فعالیت را اصلاح کنند. در شکل زیر فعالیت بسته بندی محصول اولین فعالیتی است که پس از ادغام کننده XOR وجود دارد که این ادغام کننده دو نوع جریان جایگزین را با هم ادغام می کند که در یکی از جریان ها، محصول تولید می شود که منجر به ایجاد داده محصول می شود که در حالت تولید شده قرار دارد و در جریان جایگزین دیگر محصول از انبار تامین می شود و محصول در حالت به دست آمده قرار می گیرد. داده ها در زیر فرآیندها
در ساختار فرآیند واضح است که واحد بسته بندی، بسته یا محصول در حالت تولید شده دریافت می کند و یا در حالت به دست آمده و همچنین داشتن آدرس مشتری به صورت تایید شده یکی از ورودی های مورد نیاز است. البته با نگاه کردن به شکل فوق نمی توان تشخیص داد که فقط یکی از ورودی ها مورد نیاز است اما از نظر محتوا می توان حدس زد و برای دقیق تر بودن به اطلاعات بیشتری نیاز است که با مشخص کردن مجموعه ورودی ها انجام می شود. یک مجموعه ورودی در معناشناسی اجرای داده، مجموعه ای از داده ها در حالت خاصی است. بنابراین در شکل فوق مشاهده می کنید که دو مجموعه ورودی برای فعالیت بسته بندی محصول وجود دارد. برای این که فعالیت بسته بندی محصول آماده شود، لازم است که محصول را به صورت تولید شده وجود داشته باشد. برای فعال سازی فعالیت بسته بندی محصول دو انتخاب وجود دارد: یکی محصول تولید شده و دیگری محصول تامین شده با داشتن آدرس مشتری تایید شده. بنابراین در این جا دو مجموعه وجود دارد و با مشخص کردن این دو مجموعه ورودی به صورت دقیق می توان مسیرهای جایگزین را معلوم کرد که بسته بندی محصول را با دو مجموعه ورودی مختلف شروع می کند. به طور واضح تر می توان گفت که در معناشناسی اجرای داده اگر جریان توالی فعال شود، مجموعه های ورودی فعالیت ارزیابی می شود و اگر یک مجموعه ورودی در دسترس باشد، فعالیت فعال سازی می شود. در شکل فوق اگر جریان توالی فعال شود، مجموعه ورودی دوم انتخاب می شود و علت انتخاب آن این است که در مسیر جایگزین به جای تولید محصول می توان آن را از انبار تامین کرد. پس یک مجموعه ورودی در دسترس است و فعالیت بسته بندی محصول می تواند فعال شود.
معناشناسی اجرای داده در مجموعه خروجی ها :
در معناشناسی اجرای داده، اگر یک فعالیت چندین فلش خروجی داشته باشد، مجموعه خروجی ها می توانند خروجی آن فعالیت را اصلاح کنند که مانند مجموعه ورودی ها عمل می کند.
در شکل فوق فعالیت بررسی سفارش می تواند داده سفارش در حالت رد یا قبول شده تولید کند. همچنین در حالت رد سفارش اطلاعات مشتری در دسترس است و با استفاده از خواندن برچسب ها می توان محتوای فرآیند را درک کرد. در اینجا دو مجموعه خروجی وجود دارد که یکی از مجموعه ها دو تا داده دارد و برای زمانی است که سفارش رد می شود و مجموعه دیگر برای قبول سفارش می باشد.
حال قصد داریم به طور جزئی تر به این موضوع بپردازیم که در معناشناسی اجرای داده مجموعه خروجی به مجموعه ای از داده گفته می شود که دارای حالت هایی است که پس از اجرای فعالیت در دسترس باشد. پس از پایان یکی از مجموعه های خروجی در دسترس قرار می گیرد. پس در هر نمونه فرآیند در معناشناسی اجرای داده دقیقا یک مجموعه خروجی در دسترس است. در مثال فوق اگر سفارش دوباره رد شود، دو داده order [rejected] , customer information for rejection [created] در دسترس خواهند بود و اگر سفارش قبول شود، فقط داده order [ accepted] در دسترس قرار می گیرد.
معناشناسی اجرای داده در اشیاء داده و تصمیم گیری ها :
قبلا مشاهده کردید که داده ها در معناشناسی اجرای داده می توانند در فعال سازی فعالیت ها تاثیر بگذارند اما داده ها در معناشناسی اجرای داده نیز می توانند روی تصمیم گیری XOR تاثیر بگذارند که در این صورت به آن درگاه انحصاری مبتنی بر داده گفته می شود و همان طور که از نام آن پیداست که این درگاه با استفاده از داده ها، تصمیم گیری می کند که فرآیند چه مسیری را طی می کند.
در شکل فوق تصمیم گیری مبتنی بر حالت داده سفارش صورت می گیرد. پس از اجرای فعالیت بررسی سفارش، داده سفارش یا در حالت رد شده قرار می گیرد و یا در حالت قبول شده. مشاهده می کنید که اگر سفارش رد شود یکی از فلش های خروجی درگاه XOR فعال می شود و حالت داده می تواند همراه با شرایط جداکننده XOR مورد استفاده قرار گیرد.
تصمیم گیری ها در معناشناسی اجرای داده ممکن است از مقادیر داده ها استفاده کنند یعنی داده ها می توانند مقادیر حقیقی داشته باشند. زبان BPMN این امکان را فراهم می کند که از زبان های مختلفی می توان برای بیان حالات مختلف استفاده کرد و در اینجا می توان از زبان برنامه نویسی کامپیوتر بهره برد. در این فرآیند ابتدا رویداد آغازین دریافت درخواست اعتبار رخ می دهد و پس از آن درخواست اعتبار ارزیابی می شود که ارزیابی اولیه صورت می گیرد که داده ایجاد درخواست، ایجاد می شود و از آن می توان استفاده کرد. ایجاد درخواست یک داده ساختار یافته می باشد که در زبان BPMN تعریف شده است اما در معناشناسی اجرای داده باید به صورت UML تعریف شود که در غیر این صورت به صورت کامل رسمی نمی باشد. اگر مقدار درخواست از 10000 بیشتر باشد باید از یک ارزیابی پیشرفته استفاده کرد و سپس رتبه مشتری را درخواست کرد و فرآیند ادامه پیدا می نماید اما اگر مقدار درخواست کمتر از 10000 باشد، با اعتبار موافقت می شود و سپس اعتبار تایید می گردد. در اینجا از مقادیر واقعی استفاده شده است که در نمونه فرآیندهای خاص وجود دارد و طبق مقدار داده ها تصمیم گرفته می شود که کدام مسیر را در این مثال طی کرد.
معناشناسی اجرای داده در مورد محل ذخیره داده ها :
در معناشناسی اجرای داده علاوه بر موارد فوق می توان محل ذخیره داده ها را توضیح داد که برای مشخص کردن و نشان دادن سیستم های IT مفید هستند که در طول پیاده سازی فرآیند در حال استفاده می باشند. پس در معناشناسی اجرای داده محل ذخیره سازی داده، مکان هایی را شرح می دهد که داده در آنجا ذخیره می شود و مورد استفاده مجدد قرار می گیرد. همچنین در معناشناسی اجرای داده می توان ارتباط محل ذخیره داده با داده ها را نشان داد که همیشه بدون جهت هستند. در شکل زیر داده محصول در ارتباط با انبار می باشد که با warehouse DB در شکل نشان داده شده است. همینطور در اینجا ERP System وجود دارد که با پیام دریافت و سند حمل و نقل مرتبط است و در این جا داده های مرتبط با مشتری از CRM system گرفته می شود. پس در معناشناسی اجرای داده می توان حداقل از انبار ذخیره سازی مرتبط با سیستم های IT را نشان داد. همچنین از این منابع ذخیره سازی می توان در مدل فرآیند استفاده کرد تا توضیح بیشتری برای کاربر قابل نمایش باشد که سیستم های IT برای ذخیره سازی از کدام داده ها استفاده می کنند.
معناشناسی اجرای داده و داده های پایدار و گذرا :
پایداری (persistent) در معناشناسی اجرای داده به این معناست که داده ها پس از اتمام نمونه فرآیند باز هم در دسترس هستند. در معناشناسی اجرای داده گذرا (Transient) در زبان برنامه نویسی به این معناست که داده ها در طول فرآیند ایجاد می شوند و پس از اتمام فرآیند دیگر در دسترس قرار نمی گیرند. پس این دو نوع داده مرتبط با دوام و ماندگاری داده است. در زبان BPMN تمام داده ها گذرا هستند و در فرآیند دیگر وجود ندارد مگر این که به یک محل ذخیره داده متصل باشند. پس در شکل فوق داده هایی وجود دارد که به محل ذخیره سازی متصل هستند و اگر ورودی یا خروجی باشند، پایدار هستند و گذرا نیستند. بنابراین داده ورودی یا خروجی باشند، پایدار هستند.
شکل زیر یک مثال کامل از فرآیند سفارش را نشان می دهد که تعدادی داده در آن وجود دارد. در مدل سازی فرآیند و در معناشناسی اجرای داده باید دقت کرد و باید احتیاط نمود که از عناصری در مدل فرآیند استفاده کرد، برای رسیدن به هدف مدل سازی مفید باشند و اگر هدف نگاه دقیقی به داده ها باشد پس به جزئیات نیاز است، در غیر این صورت نباید تمام داده ها را با جزئیات مدل سازی کرد. همچنین در زمان معناشناسی اجرای داده ابزاری وجود دارد که نمای از مدل را در اختیار قرار می دهد که هیچ داده ایی در آن وجود ندارد و حتی می توان نمایی تعریف کرد که فقط در آن فعالیت ها وجود دارد.
امید است که مطالعه این مقاله در خصوص معناشناسی اجرای داده مورد توجه شما خوانندگان گرامی قرار گیرد.
بدون دیدگاه